Mỹ chi 13 tỷ USD sắm máy bay "Ngày tận thế" mới

Máy bay chỉ huy và điều khiển E-4B (Ảnh: AFP)

Người phát ngôn của Lực lượng Không quân Mỹ ngày 27/4 thông báo Washington sẽ phát triển một máy bay "Ngày tận thế" mới, nhằm cho phép tổng thống tiếp tục lãnh đạo đất nước trong trường hợp chiến tranh hạt nhân hoặc thảm họa lớn khác nổ ra, phá hủy các trung tâm chỉ huy và kiểm soát trên mặt đất.

Người phát ngôn cho biết một hợp đồng trị giá 13 tỷ USD để thực hiện dự án Trung tâm Tác chiến Sinh tồn Trên không (SAOC) đã được ký với tập đoàn Sierra Nevada.

Theo người phát ngôn, quá trình chế tạo máy bay quân sự chỉ huy và kiểm soát chiến lược mới sẽ được tiến hành tại các cơ sở ở Colorado, Nevada và Ohio. Thời hạn hoàn thành dự án này là năm 2036.

Không quân Mỹ cho biết, SAOC sẽ được phát triển dựa trên một máy bay phản lực thương mại, được gia cố và sửa đổi để đáp ứng các tiêu chuẩn của Lầu Năm Góc.

SAOC dự kiến sẽ thay thế cho các máy bay E-4B Nightwatch đã cũ kỹ mà Không quân Mỹ đang sử dụng ở thời điểm hiện tại. E-4B dự kiến sẽ ngừng hoạt động vào đầu những năm 2030. Theo Reuters, việc bảo trì máy bay các máy bay này ngày càng trở nên khó khăn hơn khi các bộ phận của chúng trở nên lỗi thời.

E4-B được quân sự hóa từ máy bay thương mại Boeing 747 và có giá khoảng 223 triệu USD. Nó được thiết kế để có thể tồn tại qua các vụ nổ hạt nhân và khi kịch bản trên diễn ra, nó sẽ đóng vai trò trung tâm chỉ huy và kiểm soát cho các quan chức quân đội cấp cao nhất, bao gồm tổng thống, bộ trưởng quốc phòng, tham mưu trưởng.

E-4B mang theo thiết bị liên lạc tiên tiến, có khả năng tiếp nhiên liệu trên không và có thể chịu được các vụ nổ hạt nhân cũng như các hiệu ứng điện từ khác nhau.

Trong kịch bản chiến tranh, các máy bay này có nhiệm vụ trực tiếp chuyển lệnh từ tổng thống và bộ trưởng quốc phòng tới lực lượng hạt nhân răn đe. Trung tâm của lực lượng này là các tàu ngầm tên lửa đạn đạo hạt nhân lớp Ohio ẩn sâu trong đại dương trên khắp thế giới sẵn sàng đáp trả bên tấn công Mỹ.

E4-B được thiết kế vào năm 1973 và được coi là một trong những cách tốt nhất để bảo vệ tổng thống Mỹ khỏi mối đe dọa hạt nhân trong bối cảnh Chiến tranh Lạnh với Liên Xô đang diễn ra vào thời điểm đó. Máy bay này được gọi là máy bay "Ngày tận thế", "văn phòng chỉ huy tác chiến trên không" hoặc "Lầu Năm Góc trên không". 

Mỹ hiện sở hữu 4 chiếc E-4B. Do nhiệm vụ của máy bay này là phản ứng nhanh trước thảm họa nên một chiếc E-4B sẽ luôn trong tình trạng cảnh báo 24/7 để đề phòng bất trắc xảy ra.

Nga cũng có 4 máy bay "Ngày tận thế", dựa trên máy bay Ilyushin Il-80. Máy bay lần đầu tiên cất cánh vào năm 1985 nhưng thiết bị liên lạc của chúng đã được nâng cấp trong những năm gần đây. Một nguồn tin nói với RIA-Novosti vào năm 2022 rằng các máy bay hiện có thể trao đổi dữ liệu với các tàu ngầm hạt nhân của Nga.