Hình minh họa một hố va chạm trên sao Hỏa. Một lý thuyết bên lề gọi là "panspermia" cho rằng các thiên thạch, giống như thiên thạch tạo ra miệng núi lửa, cũng có thể mang đến sự sống ngoại hành tinh. (Ảnh: Steven Hobbs/Stocktrek Images qua Getty Images)
Sự sống có thể rất đa dạng khắp thiên hà
Các nhà thiên văn học đang săn lùng sự sống ngoài Trái đất. Mặc dù có một số địa điểm đầy hứa hẹn trong hệ mặt trời , nhưng sự phong phú của các ngoại hành tinh có nghĩa là chúng ta có nhiều khả năng tìm thấy sự sống trên một hành tinh quay quanh một ngôi sao khác. Theo NASA, có hơn 5.000 ngoại hành tinh được xác nhận cho đến nay - và con số đó luôn tăng lên.
Tuy nhiên, những cuộc tìm kiếm sự sống ngoài Trái đất này hiện đang phải đối mặt với một trở ngại lớn: chúng ta không biết chính xác mình đang tìm kiếm điều gì. Chúng ta chỉ biết về một loại hành tinh chắc chắn có khả năng tồn tại sự sống và chúng ta chỉ biết về một loại sự sống - đó là Trái đất và sự sống dựa trên carbon được tìm thấy ở đây. Nhưng theo các nhà thiên văn học, sự sống có thể có nhiều hình dạng đáng kinh ngạc trong khắp thiên hà. Mặc dù chúng ta có thể cực kỳ may mắn và tìm thấy một bản sao chính xác của Trái đất với cùng loại sự sống, nhưng chúng ta có nhiều khả năng phải đối mặt với những tình huống mờ nhạt, không rõ ràng.
Chiến lược phát hiện panspermia
Hai nhà thiên văn học gần đây đã đề xuất một giải pháp mới, tập trung ít hơn vào việc cuộc sống sẽ như thế nào mà tập trung nhiều hơn vào những gì cuộc sống sẽ làm. Cụ thể, họ đề xuất một chiến lược phát hiện dựa trên khái niệm panspermia, ý tưởng rằng sự sống có thể bắt đầu trên một hành tinh và lan sang các hành tinh khác bằng cách quá giang trên các thiên thạch.
Các thiên thạch sao Hỏa đã được tìm thấy trên Trái đất và các nhà khoa học tỏ ra ngạc nhiên trước độ bền của các sinh vật sống và môi trường khắc nghiệt mà chúng có thể tồn tại.
Một trong những đặc điểm chính của bất kỳ loại sự sống nào là khả năng thay đổi sự cân bằng tự nhiên của hành tinh. Ví dụ, trên Trái đất, chúng ta có nhiều oxy trong bầu khí quyển hơn nhiều so với khi chúng ta không có sự sống và những người quan sát ở xa sẽ nhận thấy trên vùng đất của chúng ta có nhiều màu xanh hơn so với những nơi khác.
Trong nghiên cứu mới của mình, các nhà nghiên cứu đã nghĩ ra một thử nghiệm thống kê, trong đó, nếu chúng ta đo đủ đặc tính của đủ hành tinh, chúng ta có thể xác định được một cụm hành tinh lân cận có chung đặc điểm. Vì những hành tinh này, mỗi hành tinh quay quanh một ngôi sao xa xôi, sẽ không có lý do nào khác để giống nhau, nên cụm này sẽ nổi bật so với bộ sưu tập tất cả các ngoại hành tinh .
Một khám phá như vậy sẽ là manh mối chính cho thấy điều gì đó kỳ lạ đang xảy ra với những hành tinh đó - và nguyên nhân có thể là do sự sống lan truyền giữa các vì sao.
Các nhà nghiên cứu thừa nhận rằng công việc của họ có những hạn chế. Thứ nhất, họ cho rằng có thể xảy ra hiện tượng panspermia là một giả thuyết chưa được kiểm chứng. Thứ hai, chưa thu thập đủ dữ liệu về một số lượng lớn các ngoại hành tinh cũng như không thể xác định một dấu hiệu tiềm ẩn của sự sống.