Nếu như một số nghiên cứu trước đây đã chứng minh Sao Hỏa từng có sông, hồ, đại dương giống Trái Đất trước khi biến thành miền đất chết cằn cỗi, thì nghiên cứu mới cho thấy thêm một hành tinh khác cũng đã từng như vậy.
Đó là Sao Kim, thế giới mà hiện tại nóng đến 460 độ C, có áp suất gấp 100 lần Trái Đất và một biển mây đầy axit sunfuric (H2SO4).
Hệ Mặt Trời có thể từng sinh ra 3 hành tinh có nhiều nước lỏng và phù hợp để sống - Minh họa AI: Anh Thư
Nhóm nghiên cứu đẫn dầu bởi TS Hiroki Karyu từ Đại học Tohoku (Nhật Bản) đã nhận thấy sự bất thường trong tỉ lệ giữa 2 biến thể của phân tử nước là HDO và H2O.
HDO là một phân tử nước trong đó một nguyên tử hydro thông thường được thay thế bằng đồng vị deuteri (D) của nó, còn gọi là "nước bán nặng".
Những bất thường đã được tiết lộ thông qua dữ liệu từ thiết bị thăm dò SOIR trên tàu vũ trụ Venus Express của Cơ quan Vũ trụ châu Âu (ESA), theo tờ Sci-News.
Sao Kim hiện tại - Ảnh: NASA
Theo các bằng chứng hiện tại, Sao Kim và Trái Đất ban đầu có tỷ lệ HDO/H2 O tương tự nhau.
Tuy nhiên, tỉ lệ quan sát được trong bầu khí quyển ở độ cao dưới 70 km của Sao Kim lại lớn hơn Trái Đất những 120 lần, cho thấy sự làm giàu deuteri đáng kể theo thời gian.
Sự làm giàu này chủ yếu là do bức xạ Mặt Trời phá vỡ các đồng vị nước ở tầng khí quyển trên, tạo ra các nguyên tử hydro và deuteri,
Vì các nguyên tử hydro thoát ra ngoài không gian dễ dàng hơn do khối lượng của chúng thấp hơn nên tỷ lệ HDO/H2O tăng dần.
Nồng độ cả hai biến thể của nước này tăng theo độ cao từ 70-110 km và tỷ lệ HDO/H2O tăng đáng kể theo cấp số nhân trong phạm vi này, đạt mức cao hơn 1.500 lần so với các đại dương trên Trái Đất.
Điều này có thể liên quan đến sự tồn tại của các hạt aerosol axit sunfuric ngậm nước vốn ngập tràn trong bầu khí quyển Sao Kim, ngay phía trên các đám mây, nơi nhiệt độ giảm xuống dưới điểm sương của nước lưu huỳnh và dẫn đến sự hình thành các hạt khí dung giàu deuteri.
Các hạt này bay lên độ cao lớn hơn, tại đó nhiệt độ tăng khiến chúng bốc hơi, giải phóng lượng HDO đáng kể hơn so với H2O. Sau đó, hơi nước được vận chuyển xuống phía dưới, khởi động lại chu trình.
Tuy cách mà nước ở Sao Kim vận hành hoàn toàn xa lạ so với Trái Đất, nhưng những gì đang xảy ra trong bầu khí quyển của nó khẳng định một điều không thể phủ nhận, đó là Sao Kim vẫn đang có rất nhiều nước.
Điều này có nghĩa, theo các mô hình đã được chứng minh, khi vòng quay của thế giới này chưa quá chậm và chưa bị hiệu ứng nhà kính khắc nghiệt bao phủ, nước của Sao Kim có thể cũng từng có tỉ lệ H2O cao như địa cầu, và nằm trên mặt đất, dưới dạng sông, hồ, biển...
"Hiện tượng này thách thức sự hiểu biết của chúng ta về lịch sử nước của Sao Kim và khả năng nơi này từng có thể sinh sống được trong quá khứ" - các tác giả cho biết.
Ngoài ra, họ cho rằng hiểu biết về quá trình tiến hóa liên quan đến khả năng hỗ trợ sự sống và lịch sử nước của Sao Kim sẽ giúp chúng ta hiểu được các yếu tố khiến một hành tinh trở nên thích hợp hoặc không còn phù hợp cho sự sống.
Điều này có thể giúp nhân loại có các biện pháp phù hợp để tránh cho địa cầu đi vào "vết xe đổ" của người anh em song sinh ác quỷ.
Cùng với Trái Đất, Sao Kim và Sao Hỏa vốn cũng từng được sinh ra giữa "vùng sự sống" Goldilocks của Thái Dương hệ.