Tớ dày là loại hoa rừng thuộc họ đào, đồng bào Mông ở Mù Cang Chải thường gọi là “Pằng tớ dày” - nghĩa là “Hoa đào rừng”. Thời điểm hoa Tớ dày nở rộ nhất, đẹp nhất vào khoảng giữa tháng 12 đến hết tháng 1 dương lịch hàng năm.
Hoa Tớ dày gắn liền với đời sống của nhiều thế hệ người Mông vùng cao Mù Cang Chải, là loài hoa có sức sống mãnh liệt và chỉ nở vào mùa đông lạnh giá. Hoa Tớ dày phân bố tự nhiên và mọc nhiều ở một số địa bàn thuộc huyện Mù Cang Chải như các xã: Nậm Khắt, Púng Luông, Dế Xu Phình, Lao Chải, Khao Mang, dọc theo suối Nậm Kim và mọc nhiều nhất ở La Pán Tẩn.
Câu chuyện “Sắc thắm Tớ dày Mù Cang Chải” hiện lên sống động qua ba phần: Khai hoa - Giao hòa - Bừng Bản sắc.
Phần mở đầu mang tên “Khai hoa” với những khúc hát Xuân về trên núi rừng, Mời anh về Tây Bắc, Mù Cang Chải sắc hoa như lời gọi mời du khách phương xa về với Tây Bắc, về với Yên Bái và núi rừng Mù Cang Chải để cùng ngắm nhìn những cánh hoa Tớ dày bung nở, báo hiệu mùa xuân đang tới gần.
Tiếp nối câu chuyện “Khai hoa”, phần hai được dàn dựng với các tiết mục Mù Cang Chải ơi, Thiếu nữ vùng cao, Xuống chợ mùa yêu mang ý nghĩa của khúc hát giao hòa về tình yêu đôi lứa, cuộc sống ấm no, hạnh phúc bên những thảm hoa Tớ dày nhuộm hồng rừng núi.
Đoạn kết của câu chuyện là “Bừng bản sắc” - bản sắc Tây Bắc, bản sắc con người vùng đất Mù Cang Chải được khắc họa đầy sinh động dưới những tán hoa Tớ dày đang căng tràn sức sống thông qua các tiết mục hát múa như Hoa của núi, Xuân về trên bản Mông, Theo anh về bản,... Đó là các chàng trai, cô gái Mông xúng xính trong tấm áo mới, cất lên những điệu khèn, ném những quả Pao và gửi trao tình yêu đôi lứa. Đó là không gian văn hóa ruộng bậc thang Mù Cang Chải, là những điệu múa khèn của người Mông bên ánh lửa bập bùng. Tất cả đã làm nên một sân khấu khai mạc Lễ hội hoa Tớ dày 2022 bừng bản sắc, để mỗi du khách khi đến đây không chỉ nao lòng bởi vẻ đẹp của thiên nhiên, mà còn hòa mình vào những nét độc đáo và giàu giá trị của văn hóa bản địa.
Bà Lương Thị Xuyến - Phó Chủ tịch UBND Huyện, trưởng ban tổ chức các ngày lễ lớn huyện Mù Cang Chải
Phát biểu khai mạc chương trình, bà Lương Thị Xuyến - Phó Chủ tịch UBND Huyện, trưởng ban tổ chức các ngày lễ lớn huyện Mù Cang Chải cho biết: “Đây là hoạt động có ý nghĩa quan trọng trong việc thực hiện các mục tiêu xây dựng huyện Mù Cang Chải trở thành huyện du lịch giai đoạn 2021 - 2025. Thông qua chương trình, vẻ đẹp riêng vốn có của loài hoa Tớ dày một lần nữa được tôn vinh, trở thành sản phẩm du lịch độc đáo, hấp dẫn, thu hút du khách đến với Mù Cang Chải. Đồng thời cổ vũ, động viên, tạo không khí vui tươi, phấn khởi cho cán bộ, nhân dân các dân tộc trong huyện hăng hái thi đua, lao động sản xuất, phấn đấu hoàn thành tốt các nhiệm vụ phát triển kinh tế xã hội trong thời gian tới.”
Diễn ra từ ngày 24/12/2022 - 02/01/2023 tại huyện Mù Cang Chải, tỉnh Yên Bái, Lễ hội hoa Tớ dày 2022 sẽ đưa du khách trong và ngoài nước đến với hành trình trải nghiệm một Mù Cang Chải quen mà lạ, say đắm lòng người không chỉ với ruộng bậc thang hay đèo Khau Phạ trứ danh. Bên cạnh việc giới thiệu nét đẹp độc đáo của loài hoa bản địa Tớ dày, lễ hội còn là cơ hội để huyện Mù Cang Chải quảng bá, giới thiệu tới du khách về giá trị của ruộng bậc thang, những phong tục tập quán, kết tinh văn hóa lễ hội, ẩm thực đặc trưng của địa phương trong dịp Tết cổ truyền.
Du khách đến với Mù Cang Chải trong dịp lễ hội sẽ không thể bỏ qua địa điểm check-in hấp dẫn tại điểm cảnh “Lễ hội Hoa Tớ dày”, được trải dài tại khu vực công viên, cầu Kim Nọi, khu vực sân tiểu khuôn viên và các tổ dân phố trên địa bàn thị trấn Mù Cang Chải. Với tâm điểm chú ý là hàng trăm cành hoa Tớ dày và các cây cảnh, hoa đan xen, điểm cảnh “Lễ hội Hoa Tớ dày” hứa hẹn mang đến những khoảnh khắc ấn tượng “có một không hai”.
Bên cạnh đó, du khách có thể tham quan và đắm mình trong không khí lễ hội vùng cao với các hoạt động trải nghiệm như: Triển lãm ảnh nghệ thuật “Sắc Thắm hoa Tớ dày”, giải Đánh quay người Mông huyện Mù Cang Chải lần thứ nhất năm 2022 và không gian Chợ Xuân 2023, nơi trưng bày, giới thiệu và bán các sản phẩm nông sản, văn hóa, ẩm thực của đồng bào các dân tộc trên địa bàn huyện.
Cũng trong dịp lễ hội, những người đam mê du lịch khó có thể bỏ qua các tour du lịch trải trải nghiệm ngắm hoa Tớ dày kết hợp leo núi, khám phá cảnh quan thiên nhiên Mù Cang Chải tại xã La Pán Tẩn, Háng Gàng (Lao Chải). Với các hoạt động như ngủ lán trại, săn mây, ngắm cảnh bình minh và hoàng hôn, chuyến du lịch mùa hoa Tớ dày sẽ thêm phần đáng nhớ.
Song song với các hoạt động trong khuôn khổ Lễ hội hoa Tớ dày 2022, du khách có thể hòa mình cùng các hoạt động Chào xuân 2023, với tâm điểm là chương trình nghệ thuật “Sắc xuân Mù Cang Chải” diễn ra vào tối ngày 31/12/2022 tại sân vận động trung tâm huyện Mù Cang Chải. Ngoài ra, các hoạt động bên lề nổi bật như Lễ hội giã bánh giầy năm 2023 và các trò chơi dân gian như đi cà kheo, kéo co, nhảy bao bố, ném còn, ném pao, hát giao duyên, múa khèn… sẽ được tổ chức trong thời gian diễn ra lễ hội.
Tú Hoa
