Thu nhập mơ ước
6h, anh Nguyễn Trọng Tấn (25 tuổi, ngụ tại tỉnh Tiền Giang) cùng "đồng đội" ra vườn, bắt đầu công việc ngày mới. Là một thợ gõ sầu riêng, mỗi ngày, công việc của Tấn và những người thợ khác chính là trèo lên cây, gõ kiểm tra để cắt những trái sầu riêng đã "đủ tuổi".
Anh Tấn và các thợ gõ trong nhóm thường làm từ 6h đến khi hết việc thì mới nghỉ (Ảnh cắt từ clip: Tấn Xeko).
Những trái sầu riêng này có màu sắc riêng để nhận biết và phát ra âm thanh đặc trưng khi người thợ gõ bên ngoài vỏ. Với thợ chuyên nghiệp, chỉ quan sát và gõ đôi một hồi là có thể kiểm đếm, thu hoạch xong một cây sầu riêng sai quả.
Ngoài việc kiểm tuổi, cắt sầu, người thợ gõ còn phải lo thêm các phần việc như phân loại, bốc xếp trái lên xe để có tiền phụ thu. Vào mùa, các nhóm thợ thường xuyên làm việc từ sáng sớm mỗi ngày đến khuya, thậm chí là làm liền đến rạng sáng hôm sau. Mệt nhưng đó lại là "mùa vui", người thợ nào cũng luôn muốn làm bởi thời điểm này có thể kiếm được rất nhiều tiền.
Anh Tấn cho hay đội của anh có 14 thợ, thường được các chủ vườn hoặc thương lái từ khắp các tỉnh, thành thuê thu hoạch sầu riêng.
Người thợ được trả lương theo sản lượng trong ngày hoặc lương cứng theo tháng (chưa kể mức thưởng năng suất).
"Thợ nhận lương theo sản lượng thì có thể kiếm nhiều tiền hơn nhưng rủi ro cũng cao vì nếu làm hỏng việc, hư sầu sẽ phải đền. Thợ nhận lương cứng thì không phải chịu đền nhưng thu nhập thấp hơn", anh Tấn nói.
Người thợ gõ sầu riêng có thể kiếm được tiền tùy vào năng suất làm việc của mình (Ảnh: NVCC).
Trung bình, một người thợ có thể hái 2-3 tấn trái/ngày, kiếm ít nhất 2-3 triệu đồng, tức hơn 60 triệu đồng mỗi tháng. Vào mùa vụ bận rộn, thương lái đến thu mua tấp nập, họ thậm chí có thể đạt mức thu nhập hơn 100 triệu đồng/tháng.
Vì sầu riêng ra trái quanh năm, người thợ gõ thường không quá lo lắng chuyện mất việc. Thỉnh thoảng, vào các tháng giao mùa hoặc khi thương lái ít đặt hàng, họ mới không có việc, đành ở nhà vài tuần.
Làm nghề gõ sầu riêng hơn 5 năm, anh Nguyễn Trần Thanh Nhân chia sẻ, 60 triệu đồng/tháng là thu nhập bình thường của một người thợ gõ sầu riêng. Đến nay, thu nhập của anh đã đạt ngưỡng 100 triệu đồng/tháng.
"Nghề này đòi hỏi tay nghề, trách nhiệm cao nên thu nhập cũng tương xứng", anh Nhân nói.
Nghề đòi hỏi kỹ năng cao
Theo anh Nhân, người thợ phải luôn chú ý, tuyệt đối không được cắt những trái "yếu tuổi" hay còn non. Bởi những trái sầu riêng này sẽ không thể chín, càng khó mang đi xuất khẩu, sẽ khiến thương lái bị lỗ nặng.
"Thương lái mua cả vườn có sầu riêng thường tính giá 100.000 đồng/kg, nhưng "dính" hàng non, yếu tuổi thì chỉ bán được 20-25.000 đồng/kg. Người thợ lỡ cắt sai thì sẽ khiến chủ thuê lỗ 70-80.000 đồng/kg, tương ứng với 70-80 triệu đồng/tấn", anh nói.
Vậy nên, nếu cắt sai, thợ gõ sầu riêng sẽ phải đền tiền và có thể mất luôn cả tháng lương.
Thợ gõ sầu riêng thỉnh thoảng cũng làm thêm nhiều đầu việc khác để tăng thu nhập (Ảnh cắt từ clip: Vựa trái cây Thanh Nhân).
"Những năm đầu mới vào nghề, số tiền tôi phải đền cho thương lái tính ra cũng lên đến vài trăm triệu đồng. Lương cao đi đôi với áp lực không hề nhỏ, đó cũng là chuyện bình thường", anh Nhân chiêm nghiệm.
Anh Trọng Tấn cho hay, dạo gần đây, nghề thợ gõ sầu riêng dần được nhiều người biết và tìm đến ứng tuyển, xin học việc. Tuy nhiên, vì công việc ở vườn luôn bận rộn, người thợ chuyên nghiệp không có nhiều thời gian để đào tạo cho những người mới vào nghề.
"Cách thức chủ yếu là người thân thiết trong nghề chia sẻ kinh nghiệm, chỉ dạy cho nhau. Trước đây, tôi may mắn được đi theo các anh trong làng mới học được nghề. Lúc đầu bản thân tôi cũng không nghĩ nghề này lại kiếm được nhiều tiền đến thế", anh Tấn cười hỉ hả.
Nghề thu nhập cao đi đôi với vất vả và trách nhiệm lớn (Ảnh minh họa: Đặng Dương).
Anh cho biết bản thân mất 5 tháng để học và trở thành thợ gõ sầu chuyên nghiệp. Nhiều người thậm chí mất vài năm mới nên "nghề và cũng có không ít người sau khoảng thời gian dài vẫn không thể làm được.
"Nghề này không chỉ áp lực cao mà còn rất vất vả. Người thợ phải đội nắng, dầm mưa cả ngày. Thỉnh thoảng, chúng tôi còn phải làm việc trên những cây cao chót vót, sơ sẩy ngã xuống là thương tật, mất mạng như chơi, nhiều lúc còn bị sầu riêng rơi trúng, bị thương... Tất cả những chuyện đó đều không hiếm", anh Tấn cười xòa.
Theo chị Nguyễn Tuyết Nhi, thương lái chuyên doanh sầu riêng tại miền Tây, đối với những vườn cho ra 7-8 tấn sầu riêng, chị thường thuê 4-6 thợ phụ trách gõ và hứng sầu riêng khi thu hoạch.
"Thông thường, thương lái sẽ trả 1.000 đồng/kg sầu riêng được thu hoạch. Có những người thợ làm việc năng suất, một ngày kiếm 10-20 triệu đồng không phải chuyện hiếm. Ngày càng có nhiều người đến xin việc gõ sầu nhưng để chọn được người thợ chuyên nghiệp, giỏi nghề thì không dễ", chị Nhi nhận xét.
