Quy định về mở cửa xe ô tô trong giao thông đường bộ
Tại khoản 3 Điều 18 Luật Giao thông đường bộ 2008 quy định, người điều khiển phương tiện khi dừng xe, đỗ xe trên đường bộ phải thực hiện quy định sau đây:
- Có tín hiệu báo cho người điều khiển phương tiện khác biết;
- Cho xe dừng, đỗ ở nơi có lề đường rộng hoặc khu đất ở bên ngoài phần đường xe chạy; trường hợp lề đường hẹp hoặc không có lề đường thì phải cho xe dừng, đỗ sát mép đường phía bên phải theo chiều đi của mình;
- Trường hợp trên đường đã xây dựng nơi dừng xe, đỗ xe hoặc quy định các điểm dừng xe, đỗ xe thì phải dừng, đỗ xe tại các vị trí đó;
- Sau khi đỗ xe, chỉ được rời khỏi xe khi đã thực hiện các biện pháp an toàn; nếu xe đỗ chiếm một phần đường xe chạy phải đặt ngay biển báo hiệu nguy hiểm ở phía trước và phía sau xe để người điều khiển phương tiện khác biết;
- Không mở cửa xe, để cửa xe mở hoặc bước xuống xe khi chưa bảo đảm điều kiện an toàn;
- Khi dừng xe, không được tắt máy và không được rời khỏi vị trí lái;
- Xe đỗ trên đoạn đường dốc phải được chèn bánh.
Như vậy, người điều khiển phương tiện khi dừng xe, đỗ xe trên đường bộ không được mở cửa xe, để cửa xe hoặc bước xuống xe khi chưa bảo đảm điều kiện an toàn. Để hạn chế các vụ tai nạn do mở cửa xe bất cẩn gây ra, người đi ô tô cần tuân thủ các nguyên tắc sau:
- Luôn khóa trái cửa lại khi xe đang chạy để đảm bảo rằng các cửa không bị bật ra gây tai nạn cho người khác.
- Khi mở cửa xe, người ngồi trên xe cần quan sát kỹ trước sau bằng mắt thường và gương chiếu hậu. Thao tác mở cửa xe đúng là tay trái giữ tay nắm cửa, tay phải kéo mở khóa. Tay trái mở hé cánh cửa, quan sát kỹ phía sau khi thấy an toàn mới xuống xe. Người ra đến đâu cửa mở ra đến đó chứ không mở hết cửa.
Trước khi mở cửa xe, lái xe cho xe đỗ sát mép đường bên phải chiều đi của mình. Không dừng xe ở nơi cấm đỗ xe, đường giao nhau…
Như vậy, người điều khiển phương tiện giao thông bắt buộc phải thực hiện đúng theo quy định pháp luật về việc dừng, đỗ, mở cửa xe ô tô.
Còn người tham gia giao thông cũng cần phải chú ý quan sát và cảnh giác khi đi gần những chiếc xe dừng đỗ bởi họ có thể mở cửa bất cứ lúc nào, gây ra những tình huống hoặc thậm chí tai nạn vô cùng nguy hiểm cho những người tham gia giao thông cùng chiều.
Mở cửa xe không quan sát bị phạt bao nhiêu tiền?
Theo điểm g khoản 2 Điều 5 Nghị định 100/NĐ-CP/2019 quy định về việc xử phạt người điều khiển xe ô tô và các loại xe tương tự xe ô tô vi phạm quy tắc giao thông đường bộ, trong đó hành vi mở cửa xe, để cửa xe mở không bảo đảm an toàn khi tham gia giao thông sẽ bị phạt tiền 400.000 - 600.000 đồng.
Ngoài phạt tiền, nếu mở cửa xe ô tô không quan sát mà gây tai nạn thì chủ xe còn bị áp dụng hình thức xử phạt bổ sung là tước quyền sử dụng giấy phép lái xe từ 2 đến 4 tháng (Điểm c khoản 12 Điều 5 Nghị định 100/NĐ-CP/2019).
Bên cạnh đó, hành khách đi xe ô tô mà có hành vi đu, bám vào thành xe; đứng, ngồi, nằm trên mui xe, nóc xe, trong khoang chở hành lý; tự ý mở cửa xe hoặc có hành vi khác không bảo đảm an toàn khi xe đang chạy cũng sẽ bị phạt từ 300.000 - 400.000 đồng theo quy định tại mục b khoản 2 Điều 32 Nghị định 100/NĐ-CP/2019.
Như vậy, khi mở cửa xe, đặc biệt tại các khu vực đông dân cư, người lái xe khi dừng hoặc đỗ xe phải chú ý quan sát và chỉ được phép mở cửa xe khi đã xem xét đủ điều kiện an toàn cho những người tham gia giao thông khác và bản thân mình.
Mở cửa ô tô không quan sát gây tai nạn có bị xử lý hình sự không?
Theo Điều 260 Bộ Luật hình sự năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017) quy định về vi phạm giao thông đường bộ, cụ thể là hành vi mở cửa xe ô tô không quan sát gây tai nạn giao thông sẽ chịu trách nhiệm như sau:
Người nào tham gia giao thông đường bộ mà vi phạm quy định về an toàn giao thông đường bộ gây thiệt hại cho người khác thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tiền từ 30.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 01 năm đến 05 năm: Làm chết người; Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 01 người mà tỷ lệ tổn thương cơ thể 61% trở lên; Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 02 người trở lên mà tổng tỉ lệ tổn thương cơ thể của những người này từ 61% đến 121%; Gây thiệt hại về tài sản từ 100.000.000 đồng đến dưới 500.000.000 đồng.
Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 03 năm đến 10 năm: Không có giấy phép lái xe theo quy định; Trong tình trạng có sử dụng rượu, bia mà trong máu hoặc hơi thở có nồng độ cồn vượt quá mức quy định, có sử dụng chất ma túy hoặc chất kích thích mạnh khác; Bỏ chạy để trốn tránh trách nhiệm hoặc cố ý không cứu giúp người bị nạn; Không chấp hành hiệu lệnh của người điều khiển hoặc hướng dẫn giao thông; Làm chết 02 người; Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 02 người trở lên mà tổng tỉ lệ tổn thương cơ thể của những người này từ 122% đến 200%; Gây thiệt hại về tài sản từ 500.000.000 đồng đến dưới 1.500.000.000 đồng.
Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 7 năm đến 15 năm: Làm chết 3 người trở lên; Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 03 người trở lên mà tổng tỉ lệ tổn thương cơ thể của những người này 201% trở lên; Gây thiệt hại về tài sản 1.500.000.000 đồng trở lên.
Vi phạm quy định về tham gia giao thông đường bộ trong trường hợp có khả năng thực tế dẫn đến hậu quả quy định tại một trong các điểm tại khoản 3 Điều 260 Bộ Luật hình sự năm 2015 nếu không được ngăn chặn kịp thời, thì bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 1 năm hoặc phạt tù từ 3 tháng đến 1 năm.
Người phạm tội còn có thể bị cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 1 năm đến 5 năm.
Như vậy, trường hợp mở cửa xe không quan sát gây tai nạn giao thông có thể bị phạt tù lên đến 15 năm tù.
Tuệ Minh
