Xóm Khe, hay còn được gọi là xóm Lương Miêu thuộc Tổ dân phố 6, khu vực 4 (phường Trường An, thành phố Huế, tỉnh Thừa Thiên Huế), là một xóm trũng thấp, thường bị ngập lụt mỗi khi mưa lớn. Khu dân cư này trước đây còn được ví von là xóm "nhảy dù", "5 không".
Bà Nguyễn Thị Nở (63 tuổi, người dân xóm Khe), cho biết gia đình bà đến định cư tại đây từ hơn 25 năm trước. Xóm Khe đa phần là bà con cùng dòng họ ở làng Lương Miêu (ở xã Bình Thành, thị xã Hương Thủy, Thừa Thiên Huế) chuyển đến sinh sống từ năm 1990. Hiện cả xóm có khoảng 50 hộ dân.
Do địa hình trũng thấp, nằm cạnh khe thoát nước nên vào mùa hè, xóm Khe thường xuyên bị mùi hôi thối của nước thải hành hạ, mùa mưa ngập úng.
"Mỗi lần mưa lớn, nước từ các hướng tràn về khiến cả xóm bị ngập. Nhiều nhà có nền móng thấp, nước ngập đến nửa nhà, người già, trẻ nhỏ phải đi ở nhờ những nhà cao hơn", bà Nở chia sẻ.
Năm 2004, Thừa Thiên Huế phê duyệt dự án quy hoạch chi tiết khu biệt thự Thủy Trường (phường Trường An, thành phố Huế) với tổng diện tích 7,3ha, trong đó có cả xóm Khe.
Dự án sau đó không được triển khai nên ảnh hưởng đến đời sống người dân. Hạ tầng giao thông, thoát nước, dân sinh không được đầu tư xây dựng, nâng cấp.
Ông Vĩnh Thoại (58 tuổi, người dân xóm Khe) chia sẻ, trước đây xóm bị gọi là xóm 5 không: Nhà cửa dột nát, xuống cấp không được tu sửa; đường không được đầu tư; không lưới điện, không nước sạch; không có hộ khẩu, giấy chứng minh nhân dân.
"Sau này được Nhà nước quan tâm, người dân xóm Khe đã được hưởng đầy đủ các chính sách phúc lợi xã hội. Nhưng điều chúng tôi mong muốn nhất là hệ thống thoát nước, giao thông trong xóm được cải tạo, nâng cấp để người dân đỡ khổ", ông Thoại nói.
Năm 2020, Thủ tướng ban hành quyết định về việc phê duyệt điều chỉnh chủ trương đầu tư dự án cải thiện môi trường nước thành phố Huế. Trên cơ sở đó, năm 2022, UBND tỉnh Thừa Thiên Huế phê duyệt điều chỉnh dự án và kế hoạch lựa chọn nhà thầu.
Ông Lê Đình Minh, Trưởng bộ phận kỹ thuật (Ban Quản lý dự án cải thiện môi trường nước thành phố Huế - chủ đầu tư), cho biết dự án xây dựng hệ thống cống chung hạ lưu thuộc khu vực kiệt 245 Phan Bội Châu có tổng mức đầu tư 13,9 tỷ đồng. Dự án bắt đầu thi công từ tháng 8/2023, dự kiến hoàn thành vào 30/5.
Dự án trải dài từ kiệt 245 Phan Bội Châu, đi qua khu dân cư xóm Khe và đổ ra kênh đào Nam sông Hương, sẽ giúp thu hồi nước thải, nước mưa, qua đó "giải cứu" xóm Khe khỏi cảnh ngập lụt mỗi khi mưa lớn, bảo vệ môi trường.
Sau khi khảo sát, chủ đầu tư đã quyết định xây dựng cống thoát nước cao 2m, rộng 2m, nhiều đoạn nằm lộ thiên cao bằng nửa nhà dân.
Theo ông Minh, công tác khảo sát cho thấy lưu lượng nước mưa đổ về rất lớn nên phải xây dựng cống cao, rộng mới kịp thoát nước mỗi khi xảy ra mưa to.
Mặt khác, xung quanh xóm Khe có nhiều khu vực cao hơn do đó hệ thống cống vừa thực hiện chức năng thoát nước, đồng thời sẽ là kè chống sạt lở hiệu quả, bảo vệ khu dân cư.
Trao đổi với phóng viên , ông Trần Thành, Chủ tịch UBND phường Trường An (thành phố Huế), cho biết chính quyền địa phương đã phối hợp vận động giải tỏa mặt bằng để bàn giao cho đơn vị thi công.
Ông Thành kỳ vọng sẽ hoàn thành theo đúng tiến độ, bảo đảm ổn định đời sống người dân trước mùa mưa bão năm nay.